‘Voor vele jongeren reikt de trots voor hun gemeente niet verder dan sweaters met hun postcode’

Steeds meer jongeren dragen truien met hun postcode of plaatselijke dialectwoorden op. Maar zijn ze ook wel bezig met wat er leeft in hun gemeente? Spoiler: niet echt. En dat is gek, vindt Jorik Leemans.

Het is vandaag veel moeilijker om jong te zijn dan vroeger.

Terwijl je enkele decennia terug je identiteit eenvoudigweg kon uiten door je naar een bepaalde subcultuur te kleden, is het voor vele jongeren en jongvolwassenen anno 2018 niet evident om hun stem te vinden. De punkers, skaters en gothics van weleer verdwenen van het toneel en jongvolwassenen gingen zich gaandeweg steeds uniformer kleden. De gemiddelde Vlaamse millennial herken je vandaag onder meer aan zijn of haar ontblote enkels en witte sneakers.

Maar hoe kan je je identiteit dan onderscheiden van andere jongeren in Vlaanderen zonder je haar flashy roze te moeten kleuren of, godbetert, een lidkaart van Schild & Vrienden aan te schaffen?

Het antwoord op die vraag schoot me te binnen toen ik onlangs een jonge twintiger door de straat van mijn ouderlijke huis in Merksem zag lopen. Naast de eerder vermelde sneakers en ontblote enkels droeg hij een trui met de letters MXM op, een afkorting voor het Antwerpse district waar ik tot enkele jaren geleden resideerde. De twee vrouwen achter de collectie lanceerden een tweetal jaren terug een oproep via sociale media om te tonen dat Merksem ook hip kon zijn, en geen verloederd stukje Antwerpen buiten de Ring is. Door te tonen waar je roots liggen, is het bovendien eenvoudig om je te onderscheiden van anders uniforme leeftijdsgenoten.

Dat lokale chauvinisme is niet nieuw. Al in 2014 drukte het Brusselse merk La Vie Est Belge gepersonaliseerde postcodes op truien, van Brugge tot Hasselt. De respons was bijzonder groot en gelijkaardige initiatieven rezen als paddenstoelen uit de grond. Ook de oprichter achter het bekende Gentse merk Negenduust zal later zeggen dat het voor jongeren een manier is om zich te onderscheiden van de rest dankzij hun stad. Het was nog nooit zo eenvoudig om te tonen dat je trots bent op je habitat, zelfs al kom je uit Diest, Aarschot of Tienen, kortweg ‘de Marginale Driehoek’.

Gek genoeg reikt die trots vaak niet verder dan het dragen van de bewuste sweaters. Terwijl punkers en gothics perfect de waarden van hun subculturen beheersten, kent een groot deel van de jongeren hun gemeente namelijk niet goed. Uit een recente bevraging van de VRT bleek immers dat slechts 39 procent van de Antwerpse jongeren weet dat Bart De Wever hun huidige burgemeester is. Een uitgebreider onderzoek van Radio 1 leerde ons vorig jaar al dat ongeveer een op de drie Vlamingen jonger dan 35 jaar niet weet wie de burgemeesterssjerp draagt in zijn gemeente. Weten ze dan überhaupt wel wat er speelt in hun gemeenschap? Een pijnlijke vaststelling vlak voor de verkiezingen waarbij vele jongeren, waaronder ikzelf, voor het eerst hun lokale bestuur mogen selecteren.

Hoe hip of spitsvondig deze “gemeentetruien” ook mogen zijn, het is bezwaarlijk een positieve trend te noemen als de drager in kwestie niet eens weet wie er aan het hoofd van zijn biotoop staat of waar zijn gemeente nood aan heeft. De chauvinistische sweaters pakken wellicht heel goed op Instagram, maar zullen niet het verschil maken in het stemhokje aanstaande zondag.

Van mijn huidige woonplaats Borgerhout bestaan er voor zover ik weet geen truien. Geïnformeerd ben ik gelukkig wel. Ook zonder sweater weet ik wie mijn stem verdient. Kleur ga ik hier niet bekennen, maar ik kan u een ding garanderen: hij past perféct bij mijn witte sneakers.