Wat ooit een vrachtschip was, is nu de plek die Yvo Schoukens thuis noemt. Zijn woonboot Da Capo ligt al meer dan een decennia lang op de Dender. ‘Zolang de keuze bij mij ligt, blijf ik wonen op het water.’
Voor Yvo en zijn vrouw elf jaar geleden hun vrachtschip uit 1956 aankochten, woonden ze aan de kust in Zeeland. Niet op een boot, maar in een oude bakkerij die Yvo verbouwd had tot woonhuis. Toch was ook toen het plezier om op het water te vertoeven niet ver te zoeken: elk vrij moment besteedde hij aan zeilen op zijn zeilboot. ‘Ik ben eigenlijk altijd al een beetje een waterrat geweest’, klinkt het. ‘Als kind sprak watersport mij enorm aan. Het is er duidelijk nooit echt terug uitgegaan.’
Door werkomstandigheden van zijn vrouw moesten ze uiteindelijk dichter bij Brussel komen wonen. ‘Mijn echtgenote werkte voordien in Antwerpen, dus gemakkelijk bereikbaar vanuit Zeeland’, zegt Yvo, ‘Maar twee keer per dag van Zeeland naar Brussel? Dat is onbegonnen werk, zeker tijdens de spitsuren.’ Ze gingen op zoek naar een woning, maar boekten weinig resultaat: ‘Tot een vriend uit Nederland mij erop wees: waarom koop je geen vrachtschip?’ En zo gezegd, zo gedaan.
Op eigen houtje
Er zijn er die het proberen te combineren met een voltijdse job. Ik zeg het je: onbegonnen werk.
Dat schip kochten ze aan in de originele staat: achteraan een kleine schipperswoning, al de rest was een groot, donker scheepsruim klaar voor renovatie. ‘Vijf jaar lang heb ik er over gedaan om van deze 130 vierkante meter stalen laadruimte een woning te maken’, aldus Yvo. Technisch tamelijk goed onderlegd en huisvader zijnde, klaarde hij de klus volledig op eigen houtje. ‘Enkel voor het leggen van de elektriciteit heb ik hulp van buitenaf gekregen’, zegt hij. ‘Er zijn er die het proberen te combineren met een voltijdse job. Ik zeg het je: onbegonnen werk. Ik ben er vijf jaar lang voltijds mee bezig geweest, begin maar eens te rekenen.’
Veel licht was voor Yvo een prioriteit. ‘Ik wilde een lichte, open ruimte creëren om het bedrukkende gevoel van de laadruimte tegen te gaan.’ Dat is niet meteen de simpelste klus, want in tegenstelling tot bij een gewoon huis, hang je met een boot vast aan de vorm. Het is roeien met de riemen die je hebt: een lange smalle ruimte zonder al te veel mogelijkheden. ‘Daarom heb ik voor veel symmetrie gezorgd. Veel woonboten hebben een rommelige sfeer. Dat is niet altijd een bewuste keuze, maar wij wilden net veel plaats creëren om wanorde te vermijden.’ Van de living tot de keuken en de badkamer, alles is een open ruimte.
Ventilatie, isolatie en zuivering
Goede ventilatie en isolatie zijn enorm belangrijk op een woonboot. Dat komt door de stalen skeletbouw: in de zomer kan de temperatuur zonder degelijke ventilatie in een stalen laadruim oplopen tot 40 graden. ‘Maar met een goede ventilatie los je dat probleem op. Ik heb mezelf daar veel over bijgeleerd. Dit actieve ventilatiesysteem werkt met warmterecuperatie waardoor je veel minder warmte verliest. In de winter is dat nodig: wij verwarmen
onze boot met een palletkachel, en de ventilatie verspreidt die warmte mooi gelijk over de volledige woning.’
Achter de keuken bevindt zich een kleine technische kamer. Daarin staan twee grote bassins die dienen als waterzuiveringssysteem. ‘Toen ik mijn vergunning aanvroeg, moest ik verplicht zo’n zuivering aan boord hebben.’ Het verbruikte water gaat een septische tank in, waar bacterie?n inzitten die het water reinigen. Dat water loopt over in een tweede tank die goed wordt belucht: dat houdt de bacteriën in leven. Uiteindelijk wordt het gezuiverde water in de Dender geloosd. ‘Ik zal niet zeggen dat dat water er terug drinkbaar uitkomt, maar het zeker en vast proper genoeg om het milieu niet te schaden.’
Tijdens de verbouwingen woonde het koppel in de schipperswoning aan de achterkant van de boot. ‘Die ruimte ligt er nog in z’n originele staat bij. Ik heb lang nagedacht om er eventueel een logeerkamer van te maken, maar dan moet ik eerst een efficiënte manier bedenken om het goed aan te pakken’, lacht hij, ‘Dat zal zeker nog niet voor morgen zijn.’ Gezien de kleine oppervlakte van die schipperswoning, verbaast het niet dat Yvo opgelucht was wanneer ze hun hebben en houden na vijf jaar eindelijk konden verhuizen naar hun gerenoveerde stekje. ‘In zo’n kleine kajuit is goed voor even, maar je zit snel op elkaars lip. Al heb je het er natuurlijk wel voor over, gezien de mooie vooruitzichten.’
Dagelijks vaart er toch een heel aantal vrachtschepen voorbij de boot van Yvo, meestal voor de fabriek die water verderop ligt. Of ze hier nooit zeeziek worden? ‘Natuurlijk niet’, lacht hij. ‘Zo’n vrachtschip schommelt niet hoor. Daar is de boot veel te groot voor, al zullen er altijd mensen zijn die van het idee alleen al draaierig worden. Plus, ik heb onder de vloer ook ballast gelegd, een kunstmatige verzwaring. Zo ligt hij wat dieper en stabieler.’ Ook door het geluid van alles wat voorbij vaart worden ze niet gestoord. ‘We hebben er nauwelijks last van. Nog een voordeel van goede isolatie: het houdt ook lawaai buiten.’
Financieel verschil
Kom je dan nancieel goedkoper uit op een woonboot? Het is een idee dat leeft, maar niet per se klopt. ‘Als je puur kijkt naar het wonen zelf, dan kan je er voordeliger uitkomen’, klinkt het. ‘Mits een goede isolatie hoef je bijvoorbeeld enkel in de koudste maanden te verwarmen. In de tussenseizoenen is dat bijna niet nodig: vanaf de eerste zonnestralen wordt het warm hier binnen.’ Ze zijn aangesloten op het elektriciteitsnet, en water – dat ze ook via de straat tot in grote tanks op de boot pompen – wordt verwarmd met een boiler. ‘Zo’n boiler is natuurlijk niet heel zuinig, maar daar hebben we om praktische redenen voor gekozen.’
Een grotere kostenjager is het verplichte vijfjaarlijkse onderhoud. Dan moet de boot uit het water en wordt alles gecontroleerd. ‘Het is nu een dik jaar geleden dat we voor de laatste keer op onderhoud geweest zijn’, zegt Yvo. ‘Maar als je in orde wil blijven met de verzekering, mag je dat echt niet overslaan.’ Een boot onderhouden is niet te vergelijken met een huis. Staal roest, dus schilderwerk is een frequente bezigheid. ‘Bij een huis kan je gemakkelijk eens een taakje overslaan of een paar jaar uitstellen. Bij een boot straft zich dat af. Maar als je alles zo goed mogelijk bijhoudt, zullen er zich weinig problemen voordoen.’
Een boot of een huis onderhouden is niet te vergelijken: bij een huis kan je al eens een taakje overslaan, bij een boot straft zich dat af.
Uitvaren doen Yvo en zijn echtgenote niet. Met een vrachtschip varen, dat heeft nogal wat voeten in de aarde. ‘We zouden het natuurlijk wel kunnen, ik heb een vaarbrevet. Maar als je met je boot op vakantie wil kunnen gaan, dan koop je beter een jacht: kleiner en veel handiger. Met zo’n spel van 40 meter lang doe je niet zomaar een plezierig uitje. Zelfs wanneer ik naar de werf vaar voor het vijfjaarlijkse onderhoud, neem ik altijd een schipper mee die ervaring heeft met vrachtschepen.’
Of Yvo ooit terug naar een huis aan wal zou verhuizen, betwijfelt hij. ‘Ik woon veel liever op de boot’, klinkt het. ‘Ooit, wanneer we zelf niet meer mobiel zijn zal het moeten’, lacht hij. ‘Maar zolang de keuze bij mij ligt, blijf ik op het water. Je voelt je hier toch meer verbonden met de natuur. Water is nooit hetzelfde, daar raak je niet op uitgekeken. Als ik hier op het dek op mijn terras zit, kom ik volledig tot rust.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
