Dankzij de redders aan de kust beleven heel wat Belgen een zorgeloze strandvakantie. Wij gingen een kijkje nemen bij het reddersteam van Duinbergen. ‘We moeten eigenlijk weinig spectaculaire reddingsacties uitvoeren omdat we preventief te werk gaan.’
Ik klop aan bij reddingspost nummer drie op het strand van Duinbergen. Het weerbericht heeft me bij de neus genomen, dus ik sta in mijn oliejekker te blinken in de zon. Blijkbaar zijn de toeristen ook wat in de war, want er zijn amper baders te bespeuren op het anders zo drukke strand.
Van zodra er iemand in zee zwemt, ongeacht het weer, staan wij aan de waterlijn te kijken.
‘Je komt echt op een uitzonderlijk moment. Normaal ziet de zee zwart van de zwemmers’, klinkt het bij postoverste Isabelle Vandebos (32). Gelukkig betekent de kalme zee dat het reddersteam tijd heeft voor een babbel. ‘Van zodra er iemand in zee zwemt, ongeacht het weer, staan wij aan de waterlijn te kijken of er niets misloopt’, lichten ze toe.
Tussen werk en ontspanning
De meeste redders zijn tussen 18 en 24, maar de postoverste van reddingspost 3 is al enkele jaren aan het werk. ‘Mijn motivatie om een maand redder te zijn aan de kust is misschien wat atypisch. Ik ben geen jobstudent, maar geef les in het secundair onderwijs en heb dus twee maanden vakantie. Die twee maanden tussen vier muren doorbrengen is niets voor mij, daarom is deze job als redder zalig’, vertelt Isabelle. Uit financiële overwegingen doet ze het niet. ‘Ik hou na de belastingen niet veel over aan deze job, maar dat vind ik niet erg. De rode draad in de motivatie van de redders hier is dat ze mensen kunnen helpen, een job in de frisse buitenlucht kunnen doen en iedere dag kunnen genieten van de zee.’
Dat bevestigt ook Frédéric Quatannens (21). Tijdens het academiejaar studeert hij Geneeskunde in Leuven en tijdens de zomervakantie staat hij voor het vierde jaar op rij als redder aan de kust. ‘Ik heb al veel vakantiejobs gedaan, maar er ontbrak telkens iets: ofwel was het saai, ofwel stond de job me niet aan of vielen de collega’s tegen. Bij de reddersdienst klopt het hele plaatje. Het is een actieve job met goede uren en toffe collega’s. We zijn allemaal verschillend, maar hebben natuurlijk dezelfde interesses. Iedereen is sportief, sociaal en heeft verantwoordelijkheidszin. Veel van mijn vrienden hebben herexamens en in augustus moeten ze dan studeren. Dat ik hier kan werken als redder en een studentenjob kan combineren met ontspanning is ideaal.’
Ik heb al veel vakantiejobs gedaan, maar er ontbrak telkens iets. Bij de reddersdienst klopt het hele plaatje.
Niet dat werken als redder iedere dag rozengeur en maneschijn is. Het Belgische weer valt al eens tegen en de job speelt zich voornamelijk buiten af. ‘Ik ga heel eerlijk zijn, het minst leuke deel is om aan de waterlijn te staan in de gietende regen. Ik hoef er geen tekeningetje bij te maken, het weer valt al eens tegen. Maar ook dat is part of the job‘, klinkt het bij Isabelle. Ook voor Frédéric is dat zowat het enige nadeel aan redder zijn. ‘Geef mij maar hele drukke dagen. Wanneer de zon schijnt en er veel mensen in het water zitten, weet je wat doen. Als er niemand in de zee zit en we kunnen wat babbelen of een spelletje spelen in de redderspost is het ook gezellig, maar voor enkele baders in de kou gaan staan is niet zo fijn.’
Teamwork
De redders geven een demonstratie met hun boot. Ze zijn duidelijk erg goed op elkaar ingespeeld en genieten ook van het samenwerken. ‘In teamverband werken is heel belangrijk als redder. Het is onmogelijk om de boot op je eentje in het water krijgen en gedurende gans de dag werk je als een team’, licht postoverste Isabelle toe. Frédéric zou de boot misschien liever niet delen – ‘de boot is echt mijn schatje op deze post’ – maar bevestigt het belang van het teamwork: ‘Een job als redder is zoveel meer dan het werk op zich. Na de uren spreken we af en we vormen een hecht team. Het groepsgevoel van de reddersposten vind ik heel belangrijk.’
Rots in de branding
Het komt niet zo vaak voor dat we drenkelingen moeten redden en reanimeren. Ons werk is heel preventief.
Dat de redders instaan voor de veiligheid van de mensen, vinden ze een leuke uitdaging. ‘Het leukste deel vind ik dat je echt iets kunt betekenen voor andere mensen’, klinkt het bij Isabelle. ‘Het werk van redders gaat soms over leven en dood en dat je die verantwoordelijkheid kunt dragen vind ik heel mooi en bewonderenswaardig. Je kunt ook geen redder zijn als je die verantwoordelijkheid niet durft te nemen, want mensen vertrouwen op je.’
De kracht van preventie
Bij post nummer drie zijn er deze zomer nog geen spectaculaire reddingsacties gebeurd. ‘Eigenlijk komt het niet zo vaak voor dat we drenkelingen moeten redden en reanimeren. Ons werk is heel preventief. We speuren de zee af en van zodra een zwemmer zich buiten de boeien begeeft, roepen we hem terug om te vermijden dat hij in een stroomversnelling terechtkomt,’ vertelt het team.
Kindjes op een opblaasbaar dier moeten we wel eens met de boot gaan ophalen.
De twee risicogroepen die de redders het vaakst moeten bijstaan zijn kinderen en ouderen. ‘Kindjes op een opblaasbaar dier, die net een zwembrevet hebben gehaald en niet gewoon zijn om in de zee te zwemmen moeten we wel eens met de boot gaan ophalen. Onlangs hadden we het nog voor. Een broertje en zusje waren samen aan het zwemmen en het broertje valt van zijn dolfijn. We hadden hen al in de gaten en gingen er dus meteen met de boot op af. Hij had zich op tijd kunnen vastklampen aan de plank van zijn zusje. Toen we vroegen of het ging, was hij vooral beteuterd omdat zijn dolfijn aan het wegdrijven was. Kindjes van die leeftijd kunnen gevaar nog niet goed inschatten’, vertelt Isabelle.
‘In de vroege vooravond komen de oudere mensen na hun aperitiefje ook vaak nog zwemmen. Dat is het moment dat ze gemakkelijk een kramp of iets aan hun hart krijgen. Maar dat weten we, dus we houden hen goed in de gaten.’
Skills voor het leven
De vaardigheden die de redders aanleren tijdens hun dienst komen ook later nog van pas. ‘Duidelijk communiceren, mensen helpen, sociaal omspringen met elkaar en in teamverband leren werken zijn de belangrijkste skills die je oppikt als redder’, klinkt het bij Isabelle. De meeste redders zijn van nature sociaal, maar ook de meer schuchtere nieuwkomers worden uitgedaagd. ‘En leren delegeren als je wat hoger in de rangorde staat’, vult Frédéric aan.
Duidelijk communiceren, mensen helpen, sociaal omspringen met elkaar en in teamverband leren werken zijn de belangrijkste skills die je oppikt als redder
Omgaan met arrogante toeristen die de redders in twijfel trekken moet helaas ook al eens. ‘Soms zijn mensen geïrriteerd door ons en willen ze niet luisteren. Ze vragen waarom ze de regeltjes moeten volgen en zien niet in dat we onze job gewoon zo goed mogelijk proberen te doen. Zo hebben we liever dat mensen niet aan het uiteinde van de golfbreker zitten of spelen wanneer het water opkomt. Zoals je kunt zien, komt een deel van de golfbreker dan onder water te staan en kunnen ze niet meer terug. Dan moeten we hen gaan ophalen met de boot. Dat is geen ramp natuurlijk, maar liever voorkomen dan genezen.’
Knoop dus in je oren: wanneer een redder je terugfluit doet die dat niet omdat hij je wil pesten, maar om de veiligheid te bewaren. ‘Ik ga niet in de clinch als mensen blijven klagen. Ik zeg hen dan vriendelijk dat het hun eigen verantwoordelijkheid is en dat ik hen wil waarschuwen voor de gevaren,’ aldus Isabelle.
Zen aan zee
Het zalige weidse uitzicht en heel de dag zonder schoenen rondlopen geven me een maand lang een zen gevoel.
Van zodra de zilte zeelucht mijn neus beroert, ik het zand onder mijn voeten voel en het ruisen van de golven hoor schakelt er een mentale klik om: Vakantie! Hoe zit dat bij onze redders? Isabelle is geen kind van de kust en pendelt iedere dag naar haar job als redder: ‘Ik ben van Gent, maar de zee was voor mij als kind altijd een beetje vakantie. Omdat de kust niet mijn heimat is, leeft die associatie ook nu nog. Tijdens het schooljaar sta ik in de klas voor 25 rumoerige leerlingen, dus deze job aan de zee is voor mij erg bevrijdend. Het zalige weidse uitzicht en heel de dag zonder schoenen rondlopen geven me een maand lang een zen gevoel.
Thuis zou ik nooit teenslippers dragen, maar hier zijn ze het enige schoeisel dat ik af en toe draag. Je hoeft niet na te denken over je kleren en trekt gewoon je zwemkledij en rode uniform aan. Ik droog zelfs mijn haar niet met een föhn. Wat voor nut zou dat hebben? Mijn haren wapperen toch alle kanten uit in de wind. Het is een volledig andere levensstijl hier aan de zee en voor een maand lang geniet ik daar met volle teugen van. Het is hier losser, geestiger en vrijer. Ik kom iedere dag uitgeput en voldaan thuis.’
Ook al moet je alert blijven, de job van redder geeft veel rust.
Voor waterrat Frédéric is de kust ook een paradijs. ‘Van zodra het wat mooier weer is, zoek ik het water op. Het drukke stadsleven is niets voor mij. Ik ga liever op het strand zitten dan tussen de gebouwen. Dat hoeft zelfs niet met vrienden, ik kan ook echt genieten van op m’n eentje in stilte een boek te lezen op het strand. Je kunt eeuwig naar de golven blijven kijken, net zoals naar vuur. Na tien maanden het drukke studentenleven in Leuven beleven, vind ik rust en zen aan de kust. Ik heb dat ook wel nodig. Een groot deel van de job hier is turen naar de waterlijn en als je geen zin hebt om te praten, dan kan dat. Daar geniet ik van, want ik heb ook tijd voor mezelf nodig. Ook al moet je alert blijven, de job van redder geeft ook veel rust.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier