Tips van een globetrotter: ‘Als vrouw alleen door Iran reizen opent deuren die normaal gesloten blijven’

© Rianne Rouw-Reffeltrath

Rianne Rouw-Reffeltrath (forensisch psychiatrisch sociotherapeut) trok met een vriendin door Iran en Syrië, ging wildkamperen in Oman, reisde door Sri Lanka tijdens de burgeroorlog en bezocht verder landen als China, Vietnam, Cuba, Singapore, Maleisië, Tunesië en Egypte.

Je hebt veel door islamitische landen gereisd. Waar komt die fascinatie vandaan?

Als kind kreeg ik van mijn vader de Verhalen uit Duizend-en-een-Nacht. Mijn ouders waren gescheiden en wanneer ik in de weekends bij mijn vader was, mocht ik daaruit lezen. Dit boek beschrijft het Midden-Oosten heel minutieus en kleurrijk: uivormige koepels, gouden muntjes, kleurrijke kleding. Op de voorkant staat een Perzisch miniatuur. Ik wist toen nog niet wat het was, maar vond het prachtig. Er is toen ergens een lijntje getrokken dat geen toeval kan zijn.

Waar ging je eerste reis naartoe?

Met mijn ouders beperkten de vakanties zich tot de Benelux, maar toen ik op mijn zeventiende uit huis ging, pakte ik mijn rugzak en vertrok ik naar Kroatië waar toen net de burgeroorlog voorbij was. Ik ben tot aan Bihac in Bosnië en Herzegovina geweest en daar zag ik heel veel kapotgeschoten huizen. Maar her en der werden weer waslijntjes gespannen, het leven ging gewoon door. Mijn eerste reis buiten Europa was twee jaar later, naar Iran.

Rianne in Iran
Rianne in Iran© Rianne Rouw-Reffeltrath

Hoe was dat, om als vrouw door Iran te reizen?

Ik ben er twee keer geweest. De eerste keer in 2002. Ik had toen een Iraanse vriend die als politiek vluchteling naar Nederland was gekomen en niet meer terug kon. Ik wilde Iran heel graag zien en heb toen een groepsreis geboekt. Mijn vriend kon niet mee en was het er niet mee eens dat ik ging, maar heeft me wel zo goed mogelijk begeleid en me in contact gebracht met zijn familie in Iran. Zij vonden het prachtig dat ik kwam en ik kreeg al voor mijn vertrek dozen vol met kleding die voor mij op maat gemaakt was.

Rianne in Vietnam
Rianne in Vietnam© Rianne Rouw-Reffeltrath

Ik boekte een groepsreis waarbij je ook Mashad, het islamitische bolwerk, bezocht want daar wilde ik heel graag heen. Tijdens de reis ontmoette ik een andere Nederlandse vrouw en na een paar dagen gebruikten we de groepsreis alleen nog om van punt naar punt te reizen, maar trokken we overdag ons eigen plan en dat ging prima.

Twee jaar later – in 2004 – zijn we met z’n tweetjes opnieuw naar Iran vertrokken. Iran heeft alles: prachtige bergen, een schitterende woestijn en enorme vriendelijke en gastvrije inwoners. Soms logeerden we bij Iraanse vrienden en familieleden van mijn vriend, maar we hebben ook grote delen zelfstandig gereisd. Dat moest ook wel want tijdens de familiebezoeken zaten we grotendeels binnen en werden we voortdurend getrakteerd op eten. De kilo’s vlogen eraan.

Moskee met een uivormige koepen met op de achtergrond Damavand, met 5610 meter de hoogste berg in Iran
Moskee met een uivormige koepen met op de achtergrond Damavand, met 5610 meter de hoogste berg in Iran © Getty Images/iStockphoto

Ook al moesten we op straat gesluierd lopen, mensen zagen meteen aan onze lengte dat we uit het buitenland kwamen. De Iraniërs waren heel gastvrij en nodigden ons bij hen thuis uit. Ik was van tevoren wel geattendeerd op ’taarov’, een typisch Iraanse gewoonte. Nodigt iemand je uit voor de thee en je antwoordt dat dat heel vriendelijk is, maar dat ze het vast druk hebben en ze accepteren dat antwoord, dan was er sprake van ’taarov’, een uitnodiging uit beleefheid die je af moet slaan. Dringen ze aan, dan is de uitnodiging oprecht en vinden ze het echt fijn als je op de bezoek komt.

Nooit problemen gehad?

Nee, we zijn wel eens in situaties beland waarvan we dachten dat het heel verkeerd af zou kunnen lopen. In Kerman wilden we bijvoorbeeld een theehuis (Hamam-e Vakil Chaykhaneh) bezoeken waarover Lonely Planet schreef dat je het gezien moest hebben, maar dat het moeilijk vindbaar was. We stonden op straat te zoeken toen een jongeman langsliep en aanbod ons ernaartoe te brengen. We liepen door de ene na de andere straat en het begon er steeds armoediger uit te zien. Wij bespraken met elkaar al hoe we hem zouden vloeren als hij verkeerde plannen met ons bleek te hebben. Maar hij bracht ons keurig naar het theehuis en voordat we de kans kregen om hem te bedanken liep hij al zwaaiend weg.

Oman
Oman© Rianne Rouw-Reffeltrath

Dat soort ontmoetingen hebben we vaker gehad. We werden in steden in het zuiden wel gewaarschuwd dat vrouwen eigenlijk niet alleen de straat op mogen. Vrouwelijke toeristen hebben een soort van vrijbrief, maar er kan vervelend op je gereageerd worden. Dat hebben we gelukkig niet meegemaakt. Wel dat we in hotels aankwamen, met name in Kerman, en de hoteleigenaar ons vertelde dat we ’s avonds echt de straat niet op moesten gaan. Dat advies hebben we toen ook maar gevolgd. Maar Kerman ligt dan ook in de drugsdriehoek Afghanistan, Pakistan, Iran.

Toen we terug waren in Nederland, hoorden we wel van mijn vriend dat we tijdens onze reis voortdurend gevolgd zijn. Hij is zelf verschillende keren gebeld en de autoriteiten konden ons volgen omdat we in hotels in moesten checken in hotels. Toen ik dat hoorde, wilde ik ook een tijd niet meer naar Iran reizen. Ondertussen zou ik wel weer een keer terug willen gaan, ook om te zien hoe de politieke situatie veranderd is.

Je bent met diezelfde vriendin in Oman gaan kamperen. Was dat gemakkelijk te doen?

Dat viel heel goed mee. We hadden een Toyota Landcruiser met ‘camping gear’ gehuurd. Je mag in Oman overal in de woestijn je tentje opzetten. In het begin waren we wel bang, vooral omdat Omani’s ons geregeld de vraag stelden of het wel veilig was om als twee vrouwen rond te reizen. In Oman zijn we ook alleen maar stellen tegengekomen, nooit vrouwen die alleen reisden.

Op weg door de rode woestijn naar een Tented Camp.
Op weg door de rode woestijn naar een Tented Camp.© Rianne Rouw-Reffeltrath

We hebben op de meest fantastische plekken gestaan. Zodra het om een uur of zes donker begon te worden, reden we een eindje van de weg af en zetten onze tent neer op een plaatsje waarvan we dachten dat er niemand was. Maar zodra we aan de thee zaten, zagen we overal oogjes in het donker oplichten. Maar dat bleken gewoon geiten te zijn. Die werden ’s avonds uit de kraal gelaten en ’s ochtends weer met voedsel terug naar de kraal gelokt.

Ook fantastisch was een overnachting in een Tented Camp middenin de rode woestijn. Je mocht daar niet alleen naartoe reizen, maar je moest achter een gids aanrijden omdat je anders verdwaalde in de woestijn. Het viel niet mee om tegen de duinen op te rijden, maar mijn reisgenote had er ervaring mee en bracht ons veilig de duinen op, tot grote verbazing van de gidsen.

Heeft het reizen als vrouwen alleen ook voordelen?

Zeker. Er gaan deuren voor je open die nooit open gegaan zouden zijn wanneer ik met een man gereisd had. Dan zouden we niet zo vaak uitgenodigd zijn. Of hadden we grappige ontmoetingen gemist zoals een klein meisjes dat mijn hoofddoek aan de kant trok en een blonde paardenstaart ontdekte: ‘O, geel haar’ riep ze.

Waar wil je nog graag naartoe reizen?

Naar Noord-Korea. Ik denk dat het hele mooie stukken heeft, maar natuurlijk ook om de politieke achtergrond en de combinatie en vergelijking van noord en zuid. En Japan zou ik ook heel graag naartoe willen, maar dat is ook heel duur. Maar het allerliefste zou ik nu naar Argentinië gaan om het zuidelijke karakter, het tango dansen op straat, de sfeer, het Spaanstalige. En Nieuw-Zeeland, daar zou ik ook graag heengaan.

Vietnam
Vietnam© Rianne Rouw-Reffeltrath

Hoe reis je het liefst: alleen, met z’n tweeën of in een groep?

Helemaal alleen reizen zou ik wel kunnen, maar ik denk dat ik dat niet gezellig vind. In het begin heb ik dat wel eens gedaan, maar als ik dan eenmaal aangekomen was, haakte ik heel snel aan bij mensen. Ik was nooit echt helemaal alleen. Volledig alleen reizen is zo eenzaam, je kan de mooie dingen niet met een ander delen.

Groepsreizen heb ik nooit vervelend gevonden omdat ik me goed kan afsluiten van mensen waar ik me aan zou kunnen ergeren. Maar ik wil alleen een groepsreis maken wanneer je de vrijheid krijgt om je eigen plan te trekken. Organisaties als Sawadee en Shoestring bieden reizen met veel flexibiliteit.

Wat zou volgens jou het achtste wereldwonder moeten zijn?

De kleicitadel in Bam in Iran. Dat is een dorp uit de oudheid helemaal opgetrokken uit leem en met witte verf versierd. Winkeltjes, moskeeën en huisjes: alles was er. De aardbeving in 2003 heeft daar heel veel verwoest. Er schijnt bijna niets meer overeind te staan en dat is ontzettend jammer. Ze kunnen het redelijk opnieuw maken, maar daar heeft Iran het geld niet voor. In Bam hebben we overnacht in Ali Amiri’s Legal Guesthouse. Daar sliep je op een matje op het dak van het huis onder de sterrenhemel. Dat was fantastisch.

Bam voor de aardbeving.
Bam voor de aardbeving. © Diego Delso, Wikicommons
Firenze in Italie
Firenze in Italie© Rianne Rouw-Reffeltrath
China
China© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie © Rianne Rouw-Reffeltrath
Oman
Oman© Rianne Rouw-Reffeltrath
Vietnam
Vietnam© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie© Rianne Rouw-Reffeltrath
Chengu in China
Chengu in China© Rianne Rouw-Reffeltrath
Vietnam
Vietnam© Rianne Rouw-Reffeltrath
Cuba
Cuba© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie© Rianne Rouw-Reffeltrath
Chengdu in China
Chengdu in China© Rianne Rouw-Reffeltrath
Syrie
Syrie© Rianne Rouw-Reffeltrath

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content