Expo en boek Streets of the World: zo is het leven op straat in 195 landen

Myanmar © Jeroen Swolfs

Fotojournalist Jeroen Swolfs reisde zeven jaar door 195 landen om het leven op straat te fotograferen. Een gesprek over hoe het straatleven afwijkt van het beeld dat de media schetst, het idealisme achter zijn project Streets of the World en het tafereel dat het meeste indruk op hem maakte.

De Nederlandse fotojournalist Jeroen Swolfs reisde in zeven jaar door 195 landen om het leven op straat, waar het echte leven met alle positieve en negatieve kanten zich afspeelt, vast te leggen. Zijn unieke foto’s zijn nu te zien in het Streets of the World Photo Museumin Zaandam (vlakbij Amsterdam) en in het boek Streets of the World.

“De straat vertegenwoordigt de cultuur, kleuren, rituelen en zelfs misschien de geschiedenis van de stad en het land waar die stad ligt.”, aldus Jeroen Swolfs die in ieder land op zoek ging naar die ene straat die symbool staat voor een hele gemeenschap.

Zoals een foto van twee bijna naakte kinderen in Dhaka (Bangladesh) aan wie iedereen voorbijloopt zonder ze op te merken. Of Cuba waar de discussie tussen aanhangers van het communisme en kapitalisme nog altijd voortwoedt, maar waar de Cubanen hand in hand over straat lopen, waar je overal salsamuziek hoort en de geuren van gekruid eten inademt. Of nog: Moldavië is het laatste Oost-Europese land dat het communisme de rug toekeerde. Toch zie je er nog altijd Russissche soldaten op straat, maar ook Amerikaanse fastfoodketens zoals Kentucky Fried Chicken.

Een foto die bijzonder veel indruk maakte op Jeroen schoot hij in Bagdad, in de boekenstraat waar in 2007 een bloedige aanslag plaatsvond. De inwoners pakten na het drama de draad van hun leven weer op door de meer dan duizend jaar oude straat direct weer op te bouwen.

Havanna in Cuba
Havanna in Cuba© Jeroen Swolfs

Jeroen Swolfs zag onderweg veel ellende: burgeroorlogen, religieuze conflicten, armoede en geweld, maar kwam toch optimistisch terug omdat hij op straat zoveel compassie, loyaliteit, moed, improvisatie, humor, intelligentie en de kust van het overleven tegenkwam. Hij raadt iedereen dan ook aan om de straat op te gaan en zelf op ontdekkingsreis te gaan: “Schud handen met vreemden, praat met hen over je dromen en angsten. Die anderen zijn niet zo angstaanjagend als ze misschien lijken.”

Met de straatfoto’s wil je een positief beeld geven van de wereld. Waarom vind je dat zo belangrijk?

Jeroen Swolfs: Ik leef liever in een wereld waar er een gebalanceerd beeld bestaat over wie wij als mensen zijn, dus met tekortkomingen maar ook zeker met enorm veel mooie kenmerken, dan in een wereld waarin iedereen een onterecht negatief beeld heeft over die mensheid. Dat laatste is wat er nu voor mijn gevoel plaatsvindt en dat beeld probeer ik iets te nuanceren met het Streets of the World project.

Kabul in Afghanistan
Kabul in Afghanistan© Jeroen Swolfs

Waarom dacht je op voorhand dat te kunnen vinden op straat?

De straat is de plek die we delen met elkaar, waar we elkaar ontmoeten en daarmee dus ook de plek waar ik de positieve thema’s kon fotograferen waarnaar ik op zoek was voor Streets. Denk daarbij aan thema’s zoals vriendschap, dagelijks werk, liefde, kinderen maar ook hoop, doorzettingsvermogen, elkaar helpen in de moeilijkere landen.

In hoeverre verschilt het dagelijkse leven op straat van de ‘grimmige taferelen’ die we kennen uit de media?

De media kiest voor het overgrote deel om het choquerende nieuws te delen. Ik begrijp dat wel want dat verkoopt nou eenmaal goed. Maar het is wel een incompleet beeld. En dat verschilt zeker van de realiteit die je in de straten van de wereld tegen komt. Daar kom je ook ellende tegen natuurlijk maar niet alléén maar ellende. ook heel veel moois. Die andere kant heb ik voor Streets gefotografeerd.

Kan je een voorbeeld noemen dat je in het bijzonder is bijgebleven van mooie dingen die je tijdens je reis zag?

De foto van Baghdad, bijvoorbeeld, heb ik gemaakt bij een boekenmarkt. Die straat is meer dan 1000 jaar oud en het centrum van intellectualiteit in Bagdad. Dat is waarschijnlijk waarom er een aanslag is gepleegd in 2007 waarbij vele slachtoffers zijn gevallen. Dat is een verschrikkelijk verhaal. Maar het mooie is dat de bewoners van Bagdad er een hele sterke draai aan hebben gegeven door de straat meteen weer op te bouwen en in zijn oude glorie te herstellen als statement dat niemand hun boekenstraat afpakt. Tijdens de lezingen die ik geef vraag ik aan mijn publiek vaak wie denkt dat deze foto in Bagdad is gemaakt en dat zijn maar bar weinig mensen. Niemand denkt dat zo’n boekenstraat met mensen die in boeken aan het kijken zijn daar bestaat. Dat is een goed voorbeeld denk ik van van de veerkracht van de mens en het is mij zeker bijgebleven.

De boekenstraat in Bagdad.
De boekenstraat in Bagdad.© Jeroen Swolfs

Hoe heb je het volgehouden om 7 jaar lang door 195 landen te reizen? Blijft het gevoel van verrast en overweldigd te worden op reis nog bestaan wanneer je zo vaak onderweg bent? Of vlakt dat op den duur een beetje af?

Hoe mooi is het dat je je droom mag beleven? Alleen dat was voor mij al een reden om door te gaan tot het einde, hoe moeilijk het soms ook was om zo lang alleen te reizen. En in vele straten heb ik gezien dat er vele mensen zijn die zo’n kans nooit zullen krijgen. Dat motiveert ook erg om door te gaan. Bovendien was het een fantastisch avontuur!

Ik vond het altijd weer spannend om op reis te gaan. Zelfs een paar maanden terug toen ik de laatste foto voor het project in Pakistan ging maken. Het blijft voor mij immer een avontuur om weer op pad te gaan. Je weet nooit wat er nou weer allemaal gaat gebeuren, wie je gaat ontmoeten.

Je komt wel in een routine terecht na een paar jaar. Je leven speelt zich eigenlijk af ‘on the road’ zal ik maar zeggen. Daar word je steeds handiger in.

Verwarrend wordt het als je dan ineens weer thuis bent waar die levensstijl dan weer niet nodig is. Ik ben er ook een stuk extraverter door geworden naar mensen toe. Nieuwe steden en landen zal ik altijd fascinerend vinden als mens maar ook wat betreft fotografie natuurlijk. Alhoewel ik nog maar 3 landen over heb, Libië, Jemen en Equatoriaal Guinea. Aan de andere kant heb ik voornamelijk hoofdsteden gezien dus er valt gelukkig nog genoeg te ontdekken.

Zweden
Zweden© Jeroen Swolfs

Je kondigt op je website aan opnieuw zeven jaar te gaan reizen. Kan je vertellen wat je gaat doen en waar de reis heen zal voeren?

Dat gaat over de reis om het project de komende 7 jaar te gaan delen. Het is fantastisch om dit project gemaakt te hebben maar zonder dat mensen het kunnen zien en vooral de boodschap ervan horen is het een vrij zinloze exercitie geweest. Dat gedeelte hoort er ook bij en in ons geval hebben we daar internationale ambities bij omdat het een wereldwijd project betreft. In Afrika vinden mensen het net zo fascinerend om te kunnen zien hoe wij hier leven en ook de dingen te herkennen die we hier hetzelfde doen als zij daar. Ik denk dat ik nog jaren bezig ben met Streets of the World. Maar ik heb al wel wat andere ideeën voor als het ooit wat rustiger wordt.

Tentoonstelling en boek Streets of the World

Expo en boek Streets of the World: zo is het leven op straat in 195 landen
© Jeroen Swolfs

Zojuist is het Streets of the World Photo Museum op het Hembrugterrein in Zaandam geopend. Tot oktober kan je er alle foto’s van Jeroen Swolfs die verzameld zijn in het gelijknamige boek bekijken. Bezoekers gaan er in het voormalige magazijn ‘De Dood’ letterlijk en figuurlijk op dezelfde reis die Jeroen maakte: door de hoofdsteden van bijna landen van de wereld. Op iedere verdieping betreed je letterlijk een ander continent.

Over Jeroen Swolfs

Nadat hij was afgestudeerd aan de Fotoacademie in Amsterdam, ging Jeroen Swolfs aan de slag als freelance fotojournalist. Hij focust in zijn werk vaak op politieke en sociale onderwerpen. Zo maakte hij onder meer een reeks over teruggekeerde Servische vluchtelingen, en ook over Roma-minderheden in Oost-Europa. Hij werkte al voor De Volkskrant, Amsterdam Weekly en het Rijksmuseum.

Streets of the world – Jeroen Swolfs

Uitgeverij: Terra Lannoo

160 pagina’s

39,99 euro

Expo en boek Streets of the World: zo is het leven op straat in 195 landen
© Jeroen Swols

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content