Uit een bevraging van ongeveer 2000 Belgische werknemers, afgenomen door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, blijkt dat partnergeweld een enorme impact heeft op het functioneren van een slachtoffer en collega’s.
Uit een bevraging van ongeveer 2000 Belgische werknemers, afgenomen door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, blijkt dat partnergeweld een enorme impact heeft op het functioneren van een slachtoffer en collega’s: 72,9% van de slachtoffers stelde dat het geweld een invloed had op hun werk. Het Instituut laat weten dat 29% van de slachtoffers gewelddadige telefoontjes of berichten ontving tijdens de werkuren en bij 7,8% de (ex-)partner zelfs langskwam op de werkvloer.
Brigitte (47)**, die werkt in de sociale sector, was meer dan 20 jaar samen met haar ex-man. Ze werd slachtoffer van psychologisch geweld. ‘Het begon met kleine opmerkingen en kritiek die steeds negatiever werd’, vertelt ze aan ons in een anonieme getuigenis, ‘Ik weet niet waarom, maar alles wat ik deed was fout. Hij begon mij te controleren. Hij doorzocht mijn internetgeschiedenis en las mijn berichten. Als ik naar de supermarkt ging, eiste hij achteraf het kasticket. Zo kon hij inschatten, aan de hand van de tijdsaanduiding van mijn aankopen, of ik wel meteen terug naar huis was gekeerd. Hij dacht dat ik een affaire had.’
Mijn man belde op de vaste lijn van mijn kantoor om te checken of ik wel daar was. Als ik niet aan de lijn kon komen, ging hij door het lint.
Maatschappelijke en economische impact
Drie keer escaleerde de situatie en moest Brigitte klappen incasseren. Haar relatie met haar vrienden en familie leed hier zwaar onder. Maar ook op het werk liep het niet meer zo vlot: ‘Hij belde op de vaste lijn van mijn kantoor om te checken of ik wel daar was. Als ik niet aan de lijn kon komen omdat ik met iets bezig was, ging hij door het lint. Ik kon mij niet meer concentreren. Altijd zat hij in mijn hoofd. Ik sliep slecht. Ik was niet meer in staat om mijn opdrachten af te werken. Ik vergat belangrijke afspraken. Ik hield mijn e-mails niet meer bij. En ik meldde mij steeds vaker ziek. Ik leefde in angst.’
Uiteindelijk liep het uit de hand: ‘Op een dag moest ik op de baan voor mijn werk. Toen ik terug thuiskwam, kreeg ik meteen een opmerking over mijn kledij. Mijn man vond dat ik er te sexy uitzag en geloofde niet dat ik voor mijn job weg was geweest die dag. Hij vermoedde onterecht dat ik een affaire had. Hij werd enorm gewelddadig. Hij heeft me twee dagen opgesloten, zonder telefoon of internetconnectie. Ik was doodsbang.’
Partnergeweld heeft ook een economische impact: in ons land zorgt het voor een productieverlies van 288 miljoen per jaar.
Dat partnergeweld gevolgen kan hebben voor de werkgevers, erkent Vice-eersteminister en minister van Werk, Kris Peeters (CD&V): ‘Partnergeweld heeft een gigantische impact op onze samenleving. Er is uiteraard in de eerste plaats een bijzonder groot menselijk lijden. Maar dit probleem zorgt ook voor een bredere maatschappelijke en economische impact. De afwezigheden, onderbrekingen en stress die voorvloeien uit partnergeweld zorgen in België voor een productieverlies van 288 miljoen euro per jaar.’
Eenzaam en onbegrepen
Op het werk kon ze hier niet over praten, vertelt Brigitte aan ons: ‘Ik had niemand die ik in vertrouwen kon nemen. Natuurlijk zijn er mensen die je kan aanspreken, maar ik worstelde met enorme schuldgevoelens. Ik voelde me verantwoordelijk voor wat me overkwam. Ik moest hem maar niet zo op de zenuwen werken, dacht ik.’ Hulp op de werkvloer voor slachtoffers van partnergeweld is een groot werkpunt, vindt Brigitte: ‘Werkgevers hebben niet genoeg middelen om hiermee om te gaan. Ik merkte wel, toen ik mijn man heb verlaten, dat ik veel steun kreeg. Maar toch voelde ik mij enorm eenzaam en onbegrepen.’
Ook leerkracht Hannes (28)** worstelde met die problemen. Zijn vriend was enorm dominant: ‘Hij was altijd al een jaloers type. In het begin vond ik dat wel schattig. ‘Hij ziet mij zo graag’, dacht ik. Omdat ik altijd heel onzeker ben geweest, was de aandacht die ik van hem kreeg verslavend: ik was de enige persoon die bestond voor hem. Maar na 8 maanden sloeg dat om en voelde het verstikkend aan. Ik kon niet meer afspreken met vrienden zonder hem. En op café liep hij mee naar de bar of het toilet. Een keer zaten we op een terras en hield hij mijn hand zo stevig vast dat zijn nagels in mijn pols drukten, als klauwen. Telkens ik met iemand anders aan de tafel sprak en mijn focus niet op hem lag, verstrakte zijn grip. Ik voelde me klemgezet. Niemand merkte het.’
Mijn vriend gaf mijn baas een vuistslag. Dat was voor mij de druppel. Ik ben ter plekke helemaal ingestort en kon maanden niet meer werken.
‘Mijn werk vraagt veel van mij’, legt Hannes aan ons uit, ‘Als ik voor de klas sta, kan ik niet zomaar met mijn telefoon bezig zijn. Ik had steeds vaker 10 tot 20 gemiste oproepen van hem. Dan schold hij me ’s avonds de huid vol. Waarom antwoordde ik niet? Zag ik hem niet graag misschien? Was ik niet genoeg voor hem? (zucht) Ga zo maar door. Helemaal boos werd hij als ik na de lesuren nog vergaderingen had. Dan daagde hij op in mijn school en stond hij me buiten op te wachten. Hij stampte zelfs eens binnen, midden in de meeting, en begon me te verwijten. De directeur kwam op dat moment tussenbeide en die heeft hij een vuistslag gegeven. Dat was voor mij de druppel. Ik ben ter plekke helemaal ingestort en kon maanden niet meer werken. Vreselijke periode.’
Dit incident verklaarde veel voor de collega’s van Hannes: ‘Zij hadden natuurlijk al even door dat ik niet meer dezelfde Hannes was. De passie voor de job was verdwenen. Ik was constant gespannen, kortaf en niet meer zo gemotiveerd als vroeger. Ik nam amper nog deel aan randactiviteiten. Ik bleef binnen tijdens de pauzes zodat ik mijn vriend berichten kon sturen om hem tevreden te houden. Ik dacht niet meer mee na over toetsen en taken. Het enige wat me boeide was op tijd naar huis geraken, zodat ik geen ruzie had.’
Maatregelen op de werkvloer
De werkomgeving zou een rol kunnen spelen in de strijd tegen partnergeweld. Maatregelen zoals sensibiliseren, een luisterend oor, opleiding, een veiligheidsbeleid of verlof zouden volgens 63,9% van de respondenten de gevolgen van partnergeweld op het werk kunnen verminderen. Kris Peeters moedigt daarom bedrijven aan om hun sociale diensten, bedrijfspsychologen en arbeidsgeneesheren open te stellen om slachtoffers van partnergeweld te helpen: ‘Ze kunnen levensbelangrijk advies geven en doorverwijzen naar gespecialiseerde instellingen.’
Anders dan andere persoonlijke situaties die een impact kunnen hebben op het werk, rust op partnergeweld een groot taboe. De drempel om hulp te zoeken is hoog.
Ook Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) weet dat partnergeweld een groot probleem is: ‘Het wordt onderschat en valt moeilijk aan te pakken. Ik strijd tegen partnergeweld door de Family Justice Centers te steunen en goede informatie ter beschikking te stellen. Het probleem aanpakken vanuit verschillende hoeken doet slachtoffers sneller en gemakkelijker de weg vinden naar de hulpverlening.’
Dat partnergeweld een specifieke aanpak nodig heeft, verduidelijkt Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut: ‘Anders dan andere persoonlijke situaties die een impact kunnen hebben op de werkvloer, rust op partnergeweld nog steeds een groot taboe, zowel voor slachtoffers als voor daders. De drempel om hulp te zoeken ligt daardoor ook hoog. Een eenvoudige, pragmatische aanpak, zoals een goede doorverwijzing ter zake en een luisterend oor, kan al veel betekenen voor betrokken werknemers en hun collega’s.’
Goede praktijken en beleid omtrent de problematiek bestaan al in het buitenland. Daarom organiseert het Instituut op vrijdag 22 september een internationale conferentie, waar het Europees Verbond voor Vakverenigingen, de Internationale Arbeidsorganisatie en the Coorperate Alliance Against Domestic Violence komen spreken. Deze conferentie wil een impuls geven aan een mogelijk beleid waarbij de Belgische werkgevers (publieke en privésector) een rol opnemen in de strijd tegen partnergeweld. Het Instituut legt op deze conferentie zijn ontwerp van aanbevelingen voor ter discussie.
** De namen en details in dit artikel zijn omwille van de privacy van de getuigen veranderd.
Bron: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
